Thương hiệu Việt “Kẹt Giữa”: Thách Thức Lớn Trên “Sân Chơi” Thương Mại Điện Tử
Việt Nam, với thị trường bán lẻ 180 tỷ USD và thương mại điện tử dự kiến đạt 63 tỷ USD vào năm 2030, đang trở thành “mảnh đất vàng” của Đông Nam Á. Tuy nhiên, bất chấp tiềm năng khổng lồ, các chuyên gia cảnh báo rằng thương hiệu Việt vẫn đang “kẹt ở vùng giữa” trên các sàn thương mại điện tử, thiếu sức cạnh tranh so với các đối thủ quốc tế.
Sự kiện sáp nhập để trở thành siêu đô thị quốc tế của TP.HCM đang tạo ra một động lực mạnh mẽ: số lượng doanh nghiệp sẽ tăng nhanh, buộc các thương hiệu phải có chiến lược định danh và phát triển bền vững. Tuy nhiên, hiện trạng lại không mấy lạc quan.
Phân Tích Của Chuyên Gia: Tại Sao Thương Hiệu Việt Vẫn “Lép Vế”?
Các chuyên gia Việt Nam đều chỉ ra những điểm yếu cốt lõi: thiếu thương hiệu mạnh ở phân khúc trung và cao cấp, chiến lược marketing quốc tế yếu kém, và sản xuất manh mún.
1. Thiếu Định Vị Rõ Ràng: TS. Đinh Thế Hiển nhận định thương hiệu Việt chưa tạo được khoảng cách rõ rệt với hàng giá rẻ Trung Quốc và chưa vươn tới tầm cao cấp như Thái Lan hay Hàn Quốc. Đây là một điểm yếu chí tử khi người tiêu dùng ngày càng đòi hỏi sản phẩm chất lượng cao và trải nghiệm mua sắm phong phú.
2. Chiến Lược Thiếu Bền Vững: Theo ông Nguyễn Minh Đức, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam, “Điểm yếu lớn nhất là thiếu chiến lược dài hạn.” Nhiều doanh nghiệp tham gia thương mại điện tử một cách “manh mún,” không có sự đầu tư bài bản, dẫn đến việc không thể xây dựng được thương hiệu mạnh.
Góc Nhìn Của Chuyên Gia Quốc Tế: “Việt Nam Cần Thoát Khỏi Lối Mòn Cũ”
Theo chuyên gia phân tích thị trường kỹ thuật số James Taylor từ Boston Consulting Group (BCG), tình trạng của Việt Nam không phải là cá biệt, nhưng đáng báo động. “Việt Nam đang ở ngã ba đường. Một mặt, họ có nền tảng dân số trẻ, am hiểu công nghệ và một thị trường đầy khao khát. Mặt khác, các thương hiệu của họ lại đang mắc kẹt trong lối tư duy sản xuất cũ, tập trung vào giá thành hơn là giá trị thương hiệu.”
Ông Taylor nhấn mạnh rằng các thương hiệu Việt cần học hỏi từ mô hình của Hàn Quốc và Thái Lan:
- Tập trung vào câu chuyện thương hiệu (Brand Storytelling): Xây dựng một câu chuyện mạnh mẽ, độc đáo xoay quanh sản phẩm để tạo sự kết nối cảm xúc với người tiêu dùng. “Sản phẩm tốt chỉ là điều kiện cần, thương hiệu mạnh mẽ mới là điều kiện đủ để chinh phục người tiêu dùng trên không gian số,” ông Taylor phân tích.
- Đầu tư vào trải nghiệm khách hàng (Customer Experience): Trong môi trường cạnh tranh, việc giao hàng nhanh, chính sách đổi trả linh hoạt và dịch vụ hậu mãi xuất sắc là những yếu tố quyết định.
Ông Mark Williams, chuyên gia về chuỗi cung ứng toàn cầu từ McKinsey & Company, cũng đưa ra lời khuyên cho ngành nông sản Việt Nam: “Sản xuất manh mún là rào cản lớn nhất. Để thâm nhập thị trường khó tính như Mỹ hay châu Âu, sản phẩm cần được định danh rõ ràng, có truy xuất nguồn gốc và tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế.” Ông nhấn mạnh rằng việc xây dựng thương hiệu nông sản không chỉ là dán nhãn, mà là một quá trình chuyên nghiệp hóa toàn bộ chuỗi cung ứng, từ nông trại đến tay người tiêu dùng.
Thách Thức và Cơ Hội Đồng Thời
Thương mại điện tử đang mang đến một “cơn sóng lớn” cho các doanh nghiệp Việt. Tuy nhiên, như lời cảnh báo của các chuyên gia, nếu không có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về chiến lược, tài chính và tư duy, “cơn sóng” này có thể cuốn trôi những thương hiệu yếu kém, thay vì đưa hàng Việt vươn ra biển lớn.
Để biến cơ hội thành lợi thế, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và doanh nghiệp để xây dựng một hành lang pháp lý minh bạch và các tiêu chuẩn thống nhất, giúp các thương hiệu Việt tự tin cạnh tranh trên không gian số.
