Chi tiêu cho AI không phải “bong bóng Dotcom”: Thông điệp then chốt từ Chủ tịch Fed Jerome Powell

Trong cuộc họp báo sau phiên họp chính sách mới đây, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ Jerome Powell khẳng định rằng làn sóng đầu tư vào trí tuệ nhân tạo hiện nay không giống bong bóng dotcom từng gây khủng hoảng vào đầu thập niên 2000. Theo ông, sự bùng nổ hiện tại được dẫn dắt bởi những doanh nghiệp có mô hình kinh doanh rõ ràng, tạo ra doanh thu và lợi nhuận thực tế, thay vì sự đầu cơ mù quáng như trước đây. Điều này phản ánh một nền tảng kinh tế vững chắc hơn, với các dòng vốn được phân bổ dựa trên giá trị sản phẩm và nhu cầu thị trường.

Ông Powell nhấn mạnh rằng các khoản chi khổng lồ dành cho trung tâm dữ liệu, bán dẫn và cơ sở hạ tầng AI không chỉ tượng trưng cho một xu hướng công nghệ mới, mà đang trở thành động lực tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế Mỹ. Ông phủ nhận ý kiến cho rằng chính sách tiền tệ nới lỏng là nguyên nhân chính khiến dòng vốn chảy mạnh vào AI. Theo ông, đây là những khoản đầu tư dài hạn, được thực hiện dựa trên kỳ vọng tăng năng suất và niềm tin vào giá trị mà AI sẽ tạo ra.

Sự vượt trội của các công ty như Nvidia, cùng quy mô chi tiêu vốn khổng lồ từ Microsoft hay Alphabet, cho thấy mức độ nghiêm túc của thị trường. Nhiều tổ chức như Goldman Sachs đánh giá mức đầu tư hiện nay vẫn ở ngưỡng bền vững và còn nhiều dư địa tăng trưởng, đồng thời ước tính AI có thể tạo ra thêm hàng nghìn tỷ USD giá trị cho nền kinh tế. Chi tiêu cho AI hiện chiếm tỷ trọng GDP thấp hơn nhiều so với các chu kỳ công nghệ trước, cho thấy xu hướng này chưa đạt đến mức quá nóng.

Làn sóng đầu tư AI đang tác động sâu vào đời sống kinh tế thực, đẩy nhu cầu năng lượng công nghiệp tăng mạnh và buộc các công ty điện lực phải mở rộng lưới truyền tải. Các công trình xây dựng mới, thiết bị hiện đại và nhà máy mọc lên cho thấy AI không chỉ hiện diện trong các báo cáo tài chính mà đã trở thành yếu tố vật chất của tăng trưởng kinh tế.

Dù vậy, Powell vẫn giữ thái độ thận trọng. Ông cho rằng còn quá sớm để khẳng định AI sẽ tạo ra một cuộc cách mạng năng suất tương tự như điện hay Internet. Theo ông, nền kinh tế liên quan đến AI vẫn phân hóa, phụ thuộc đáng kể vào nguồn vốn và tập trung chủ yếu trong tay một số tập đoàn lớn. Lợi ích năng suất của AI có thể cần nhiều năm mới lan tỏa hoàn toàn vào thị trường lao động, trong khi tự động hóa có nguy cơ kìm hãm tạo việc làm trong các ngành đang đóng vai trò trụ cột tuyển dụng.

Ông cũng thừa nhận nhiều tập đoàn đã cắt giảm nhân lực do AI thay thế một số nhiệm vụ truyền thống, từ đó tạo ra nghịch lý: công nghệ có thể giúp tăng sản lượng nhưng lại khiến thị trường lao động chậm lại. Đây là thách thức lớn với Fed, khi cơ quan này luôn phải cân bằng giữa ổn định việc làm và kiểm soát lạm phát. Powell cho biết tăng trưởng việc làm của Mỹ hiện gần như bằng không sau khi loại bỏ sai số thống kê, phản ánh sự dịch chuyển mạnh mẽ trong cơ cấu lao động.

Phát biểu của Powell vừa mang tính trấn an thị trường, vừa chứa đựng cảnh báo. Ông công nhận tiềm năng lớn của AI đối với kinh tế Mỹ, nhưng đồng thời lưu ý rằng việc quản lý kỳ vọng là điều cần thiết. Các khoản đầu tư hiện tại có cơ sở, song kết quả cuối cùng vẫn phụ thuộc vào khả năng chuyển hóa công nghệ thành năng suất thực sự. Đây có thể trở thành một trong những bài toán kinh tế quan trọng nhất trong thập niên tới, đòi hỏi chính sách lao động, giáo dục và đầu tư hạ tầng phải được điều chỉnh phù hợp.

Thông điệp xuyên suốt của Powell là sự tỉnh táo: AI hứa hẹn, có giá trị thực, nhưng kết quả cuối cùng vẫn đang chờ được chứng minh trong thời gian đủ dài. Qua đó, Fed thể hiện một cách tiếp cận cân bằng, tránh lạc quan thái quá, đồng thời không bi quan hay can thiệp quá mức vào một động lực tăng trưởng mà nước Mỹ có thể đang rất cần.

Nguồn: Sưu tầm từ internet.